Obezitenin kadınlarda daha çok görülme nedenlerinin başında, gebelik önces,inde ve gebelik döneminde kazanılan ağırlık fazlalığı geliyor.
Obezite oranının yükselmesi kaygı vericidir.
Ancak daha da kötüsü, bu oranın, doğurganlık çağındaki kadınlarda artış gösteriyor olmasıdır. 1992-2001 yılları arasında yapılan çalışmalarda, doğum yapmış kadınların %35.2' sinin doğum öncesinde ya fazla kilolu ya da obez olduğu bildirilmiştir.
Obezite, hamileliğin ilerleyen aylarında hem anne hem de çocuk için büyük risk oluşturur. İngiltere' de hamile kalan kadınların beşte birinin fazla kilolu veya obez olduğu bildiriliyor. İngiltere' de yapılan diğer bir çalışma ise kadınların en fazla BKİ (beden kitle indeksi)=20-25 arasında gebe kalabildiklerini, bu değerinin altında ve üstünde gebe kalma olasılığının düştüğünü ortaya koyuyor.
OBEZ GEBELERİ BEKLEYEN TEHLİKELER
Gebelikte şeker hastalığı, hipertansiyon, gebelik zehirlenmesi, enfeksiyona yakalanmada artış, idrar yolu enfeksiyonları, endometrit, yara enfeksiyonları, kanamalar, astım, uyku apnesi, ruh hali bozuklukları (tüm hamilelik boyunca) ve sezaryen doğum gereği, obez hamileleri bekleyen tehlikelerin başında gelir.
Obez hamilelerin bebeklerinde oluşan sakatlıklar, santral sinir sisteminde ve kalp atardamarlarında bozukluklar ile bağırsak ve göbek fıtığı görülür. Obez ve diyabetik annelerin bebeklerinin büyüme hızları diğer bebeklerden fazladır ve bu 3. trimestere (6. ay) kadar devam edebilir. Bu bebeklerin 4 kg ve üzerinde doğma oranı artar. Bebek doğarken ciddi hasarlar (kırıklar) oluşabilir ve bebek ölüm oranı %8' e kadar yükselebilir. Ayrıca yoğun bakımda daha uzun süre kalma gibi sorunlarla karşı karşıya kalınabilir.
Obezite, doğum sonrası emzirmeyi etkileyen önemli bir risk faktörüdür. Obez kadınlarda göğüslerin süt salgılar hale gelmesi süreci geç (doğumdan 72 saat sonra) başlar. BKİ' de her 1 kg artış, göğüslerin süt salgılar hale gelme sürecini yarım saat geciktirir ayrıca hamilelikte alınan kilo miktarı da emzirmenin başlama ve emzirme süresini etkiler.
Obez gebelerde insülin direnci da zayıf gebelere göre daha ciddidir. Gebeliğin ilerlemesi ile birlikte insülin direnci artar ve bu durum kadının ileriki yaşlarında diyabete yakalanma riskini artırır. Gebelikte şeker hastalığı, obez kadınlar arasında daha yaygındır. Bu durumun insülin direncine bağlı olarak ortaya çıktığı düşünülmektedir.
Normal kilolu gebelerde kıyaslandığında obez gebelerin gestasyonel şeker (gebelikte şeker) hastası olma olasılığı, yaklaşık 15 kat daha fazladır. Gebeler arasında yetersiz kilo alımından çok, aşırı kilo alımı yaygındır.
GEBELİK DÖNEMİNDE AĞIRLIK KAZANIMI
Anne adaylarının az ya da fazla kilolu olması anne karnında ölümlere ve erken doğumlara neden olabilmektedir. Hamilelikte kilo vermek ya da 9 kg' dan az kilo almak, bebeğin alacağı besin ögelerinin baskılanmasına ve dolayısıyla yeteri kadar beslenmemesine neden olur. Anne zayıfsa (BKİ 20' nin altında ise) ağırlık kazanımının, 3. aydan sonra gebelik sonlanmasına kadar haftada 500 gr' ın altına düşmemesi gerekir.
SAĞLIKLI KİLO KAZANIMI İÇİN
Annenin ağırlığı normalse gebeliği izleyen ilk 3 aylık dönemde 1,5 kg, gebeliğin sonuna kadar haftada 300-500 gr' lık artışlarla toplam 10-12 kg ağırlık kazanımına ulaşır. Bunun sonucunda da 3-3,5 kg ağırlığında bir bebek dünyaya gelebilir.
Eğer kişinin BKİ 30' un üzerinde ise doktor ve diyetisyen gözetiminde ilk 3 ayda kilo kazanımı engellenir ve gebelik sonuna kadar toplam 7 kg alması salık verilir.
Gebelik döneminde beslenme kişiye özgü olmalıdır. Her anne farklı bir dönem geçirir. Beslenme tavsiyeleri, annenin yaşam koşullarına göre olmalı, hazırlaması zor besinler yerine bu dönem, yapımı kolay, esnek ve strese yol açmayacak besinlerle geçirilmelidir. Bu beslenme şekli, annenin daha rahat ve kolay kilo almasını sağlayacak, gereğinden fazla kilo almasını ise engelleyecektir. Yapılan çalışmalar, obez gebelerde 4. aydan sonra kalori kısıtlamasının doğru olmadığını gösteriyor. Gebeliğin 4. ayından sonra annenin zayıflatılması sakıncalıdır. Zayıflama programlarının uygulanması, gerek fetüs gerekse süt salınımını olumsuz yönde etkilediğinden sakıncalı görülmektedir. Esas olan, gebelikte 3-4 ay önce annenin uygun ağırlığa getirilmesidir. Bu sağlanamadıysa, gebeliğin başlangıcından itibaren annenin yanlış beslenme alışkanlıklarının düzeltilerek, gebelik için gerekli besin ögelerini içeren dengeli bir beslenme programının uygulanması gerekir.
