CEVİZ, FINDIK VE FISTIĞI YAKINDAN İNCELEYELİM
Sert kabuklu meyveler grubu adı altında toplanan ceviz, fındık, fıstık, badem besin değerleri yüksek olduğu kadar sağlığın korunmasında da yardımcıdırlar.
Ceviz: İç cevizin 100 gramının yaklaşık 65 gramı yağdan oluşur. Bu nedenle de enerji değeri çok yüksektir. 25 gram ceviz içi 150-175 kalori enerji sağlar. Orta derecede protein kaynağıdır. Kalsiyum, magnezyum, demir, çinko gibi minerallerle E ve B12 dışındaki B vitaminleri için de iyi kaynaktır. Ceviz, diyet lifi ya da posa denilen bağırsağın çalışmasında etkili olan öğeleri de içerir. Bu öğelerin bazıları antioksidan etkinliğe sahiptirler.
Cevizin sağlık açısından öne çıkması et, tavuk, süt ve tahıllarda yeterli oranlarda bulunmayan magnezyum, E vitamini ve omega 3 yağ asitlerinden zengin olması ve yağının çoğunluğunun doymamış olmasıdır. Magnezyum kan basıncı ve kalp ritminin düzenli olmasında etkindir. Aynı zamanda kan şekerinin denetiminde de yardımcı olur. İçerdiği E vitamini, omega 3 yağ aitleri, diğer antioksidanlar ve doymuş yağ içermemesi nedeniyle kalp sağlığının korunmasında etkindir. Cevizin en iyi tüketim şekillerinden biri de ince bulgur, dövülmüş ceviz, bol domates-maydonoz, nane, soğanla hazırlanıp yeşilliklerle tüketilmesidir. Özellikle bağırsakları az çalışanlar ve ağırlık denetimi yapanlar için sağlıklı bir tercihtir.
Fındık: Fındık da ceviz gibi yağ içeriği yüksek bir besindir. İç fındığın 100 gramı ortalama 640 kalorilik enerji sağlar. Besleyicidir ve içeriği cevize benzerdir. Fındık çikolata üretiminde de önemli yer tutar. Ezilerek fındık ezmesi yapılır. Az şekerli fındık ezmes, çocuklar, gençler, enerji harcaması çok olanlar ve zayıf kişiler için bir seçenektir. Bunların yanında enerji harcaması az olan kişilerin tüketirken miktarına dikkat etmesi gerekir.
Fıstık: Ülkemizde Antep fıstığı, çam fıstığı ve yer fıstığı olmak üzere üç tür fıstık beslenmemizde yer alır. İçlerinde an yağlısı Antep fıstığıdır. Antep fıstığı ortalama 630, çam fıstığı 610 ve yer fıstığı 600 kalorilik enerji verir. Protein içerikleri %15 ile 30 arasında değişir. Magnezyum, potasyum, çinko, kalsiyum, demir gibi mineraller E ve B12 dışında B vitaminlerinden zengindir. Ceviz ve fındıkta olduğu gibi posa-lif içerikleri de yüksektir. Aynı zamanda antioksidan etkinliklere de sahiptir. Yer fıstığı fırınlandıktan sonra çerez olarak yenildiği gibi fıstık ezmesi yapımında da kullanılır. Enerji değeri yüksek olduğundan enerji harcaması az olan kişilerin tüketirken miktarına dikkat etmesi gerekir.
Bu ürünler iç olarak nemli ortamda çabucak küflenebilir, küfler toksin üretir. Küflenmeyi önlemek için saklanan ortamın nisbi nemi %60?ı tanenin nemi %5'i geçmemelidir. Zamanında hasat edilmeli, iyi kurutulmalı, ceviz, fındık kabuklu saklanmalı yeneceği zaman kırılmalıdır. Yerfıstığı ise ısı işleminden sonra yenmelidir.
Uzm.Dyt.Olcay Barış